|
حَافِظُواْ عَلَى الصَّلَوَاتِ
(Барча намозларни сақланглар). Яъни, уларни ўз вақтида, рукнларию ҳукмларига риоя қилган ҳолингизда адо этинглар. Мана бу ҳадисни Бухорий ва Муслим Ибн Масъуд р.а.дан чиқарганлар, матн Бухорийники:
«قُلْتُ يَا رَسُولَ اللهِ: أَيُّ الْعَمَلِ أَفْضَلُ؟ قَالَ: اَلصَّلاَةُ عَلَى مِيقَاتِهَا، قُلْتُ: ثُمَّ أَيُّ؟ قَالَ: بُرُّ الْوَالِدَيْنِ، قُلْتُ ثُمَّ أَيُّ؟ قَالَ: اَلْجِهَادُ فِى سَبِيلِ اللهِ، فَسَكَتُّ عَنْ رَسُولِ اللهِ A وَلَوْ اِسْتَزَدْتُهُ لَزَادَنِى»
«Пайғамбар с.а.в.дан, эй Аллоҳнинг пайғамбари, қайси амал энг афзал амал, деб сўрадим. ўз вақтида ўқилган намоз, дедилар. Кейин қайси, дедим. Ота-онага яхшилик қилмоқ, дедилар. Кейин қайси, дедим. Аллоҳнинг йўлида жиҳод қилмоқ, дедилар. Шундан кейин жим бўлдим. Агар яна савол бераверганимда, у зот жавоб бераверган бўлардилар».
(والصَّلاَةِ الْوُسْطَى ўрта намозни) Ўрта намоз хусусида бир неча ривоятлар бор. Уни бомдод деганлар ҳам, пешин деганлар ҳам, аср деганлар ҳам, хуфтон деганлар ҳам, бошқа намоз деганлар ҳам бор. Бу мавзуни тадқиқ этадиган бўлсак, шу нарса ойдинлашадики, Пайғамбар с.а.в.дан уни фақат аср ва пешин намози, дейилгандан бошқа ҳадис ривоят қилинмаган. Шу икки намоздан бошқаси хусусидаги ривоятлар мавқуф ривоятлардир. (Пайғамбар с.а.в.гача бормасдан йўлда тўхтаб қолган ривоят). Улар саҳобаларга бориб тўхтаб қолган. Саҳобанинг гапи эса шаръий далил эмас, фақат фикр бўлади. Шунинг учун уларнинг гапларига тўхталиб ўтирмаймиз.
Энди аср намози ва пешин намози хусусида ворид бўлган шаръий далилларни келтирамиз ва уларни солиштириб, ўрта намоз хусусидаги қайси гап рожиҳроқ эканини аниқлаб оламиз.
Биринчидан, Муслим Али р.а.дан ривоят қилишича, Пайғамбар с.а.в. Аҳзоб кунида шундай деганлар:
«شَغَلُونَا عَنِ الصَّلاَةِ الْوُسْطَى صَلاَةِ الْعَصْرِ مَلأَ اللَّهُ تَعَالَى بُيُوتَهُمْ نَارًا»
«Бизни ўрта намоздан – аср намозидан чалғитишди. Аллоҳ уларнинг уйларини ўтга тўлдирсин».
Термизий Сумрадан ривоят қилади: «Пайғамбар с.а.в.дан ўрта намоз хусусида сўрашганида, у асрдир, деганлар».
Иккинчидан, Аҳмад ва Абу Довуд яхши санад билан Зайд ибн Собитдан ривоят қиладилар: «Пайғамбар с.а.в. пешинни туш пайтида (кун қизиган пайтда) ўқирдилар. Саҳобалар учун шундан оғирроқ намоз йўқ эди. Шунда мана шу оят нозил бўлди
73-бет
Бетлар: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 159 160 161 162 163 164 165 166 167 168 169 170 171 172 173 174 175 176 177 178 179 180 181 182 183 184 185 186 187 188 189 190 191 192 193 194 195 196 197 198 199 200 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 212 213 214 215 216 217 218 219 220 221 222 223 224 225 226 227 228 229 230 231 232